Wâldsjonger

The in Burgum living sjonger and songwriter Marcel Smit (1977) is for the next two years 'Wâldsjonger' of Achtkarspelen and Tytsjerksteradiel. Marcel was already at a young age dwaande mei muzyk en brocht yn 2011 syn earste folslein (Wâld)Frysktalige album út. Yntusken steane der trije albums op syn namme en hat er als lietskriuwer in ferskaat oan ferskes skreaun foar oare artysten. Marcel stiet neist syn solo performances ek wol mei oaren op it poadium. Foar it teaterprogramma Frisicana bygelyks, dêrmei tour er nu troch de provinsje mei Gurbe Douwstra en Piter Wilkens. Yntusken binne de lietsjes fan dizze Wâldpyk-ambassadeur ek net mear wei wei te tinken út de jierlikse Fryske Top 100. Marcel fynt it in hiele eare to be Wâldsjonger wêzen en wol as echte Wâldpyk de kommende twa jier de Wâlden mei syn ferskes noch mear promoatsje.

Poems and let

To stimulate it kulturele and literêre libben ha wy in doarpsdichter beneamd. The village poet (Wâlddichter or Wâldsjonger) writes about fjouwer Frysktalige poems or latin texts it year. Hy of sy draacht de gedichten of laat foar bij spesjale gelegenheden of eveneminten. All poems/letters wurde pleatst yn De Feanster and Actief. The village poet is appointed for two years.

Alvedoarpet tour

Makke troch: Bente, Jelly, Jelliena and Eline (CSG Liudger Burgum)

It is echt mei in lyts idee begûn
Troch freonen op in moaie jûn
In kuiertocht en Burgum is as earste
De skiep en har laam steane yn it lân
Ja troch dat lân rinne wy moarn
Om te dwaan hoege wie net it measte

Refrain:
This has the Wâlden ús moai brocht
A nije alvedoarpetocht
Dêrfan kinne wy wol in tradysje meitsje
De hynsteblommen sjochst dêr stean
De wille bliuwt altyd bestean
It lânskip hjirre sil elke rinner reitsje

In rûte meitsje that wie frij rap dien
Nei Burgum noch in doarp als tsien
Dêr rint elk mei in soad wille troch hinne
Wy haw al wille fan it meitsjen hân
De sinne skynt hjir op it lân
Sa'n doarpetocht wol elkenien wol rinne

Brechje:
Wy binne hast klear mei de tocht
Wy komme yn de lêste bocht
De brêge oer en dan bin wy ek binnen
It bierke komt no út de tas
Dy komt oan't einde goed fan pas
In goeie priis sûnder echt wat te winnen

It liet 'Underweis' is makke foar de nije edysje fan it boekje 'Doarpskuierkes yn Tytsjerksteradiel' and sung at the presintaasje fan it boekje on April 25, 2024 yn Stania State yn Oentsjerk.

Underweis

Wolkom yn it hert fan de Wâlden
Yn de doarpen fan Tytsjerksteradiel
Al bin se hjir soms wat behâlden
De krite hjir hat noch in siel

Dy siel sille jo fêst fiele
Hokker rûte jo hjir ek gean
It lânskip dat sil jo each striele
On the grins fan sân and it fean

Lit jo lâns in greide liede
Wat troch in beamwal is omheind
Wêr't earder noch heide 't lân sierde
Hat de tiid de siel noch net skeind

De wyn bringt jo de ferhalen
Lâns it wetter ek op jo wei
Mearkes om yn te ferdwalen
En dat yn elk doarp wer opnij

Pluk de fruchten lâns de paden
Gean ris in slach troch iepen fjild
Troch in bosk om te ûntladen
Sjoch hoe't it ien en 't oar sa ferskilt

De sinne silne hjirre altyd skine
Op it moaiste stik Fryske grûn
As jo dat bij oankomst ek fine
Dan hat de siel jo ûnderweis fûn

 Marcel Smit

It liet 'Frijdom wie de heechste wet' is makke foar en songen bij de betinking fan de Slach by Blauforlaet on April 11, 2024.

'Frijdom wie de heechste wet'

It is hast net mear foar te stellen
Dat hjir foar frijheid fochten is
Sy dy't de brêge no passearje
Stean net stil by dy event

Passers-by hoege net te flechtsjen
Net te fjochtsjen foar harren bestean
Sy kin' gewoan de brêge brûke
Om der oer of ûndertroch te gean

Lit de brêge in foarbyld wêze
Foar what it ien mei it oar ferbynt
As goal to kommen nei inoar ta
Sadat every foarm fan haat ferdwynt

Der is hjir fochten foar de brêge
And krekt dêrnei binne wy befrijd
One kin de heechste wet berikke
As der earst mar ris in brêge leit

 Marcel Smit

It poem 'De Sport' is makke foar en songen bij de huldiging fan de sportkampioenen yn Tytsjerksteradiel op 5 March 2024 yn it gemeentehûs yn Burgum.

The Sports

Falt de krante op de matte op in moaie simmermoarn
Dan it leafste dy fanandei en dan set ik de kofje oan
Wylst de geur him hjir ferspraat fan dat earste bakje treast
Lis ik it wrâldnijs oan 'e kant want de sport dat komt hjir earst

By it lêzen fan de koppen meitsje ik foar mysels in kar
Hokker stik nim ik earst troch, tsja what comes it earst oan bar
The Premier League, the Tour de France as the Formula 1
Myn foarkar dat leit meastentiids wat tichter by it hiem

Hoe soe 't mei Jelmar wêze, hat it wykein him wat brocht
Modesto, Thijs en DFS har wûn dat hie 'k wol tocht
Dy Nina en Koerina dogge wat oars as GVV
Mar sy giene allegear wol nei hûs mei in trofee

Sa bliuw ik op 'e hichte fan it regionaal talint
En helje ik it maksimale út myn abonnemint
It oare nijs dat lês ik wol mar mear as in roman
Fan sport en sportprestaasjes dêr wurd ik pas fleurich fanich

Wylst de sporters al wer dwaande binne mei nijer doel
Wurdt der hiel lokaal noch sjoen nei wat foarich jier opfoel
Want dêrfoar haw wy hjir in priis en dy is relevant
Want troch sa'n stimulâns bliuwt myn krante ynteressant

 Marcel Smit

It liet 'Nocht en Wille' is makke foar en songen bij de útrikking fan de Undernimmerspriis Achtkarspelen op 9 novimber 2023 yn de Lantearne yn Surhústerfean.

Nocht and Wille

Nocht and wille kin' in soad tille
Ja dat hâldt in minsk oerein
Nim wat wille and wat nocht
Dêrmei kom al in heel ein
Mar kinst it oer as fierier sjen
Fynst dysels hieltyd opnij
Dan giet de wrâld pas iepen
En giet nocht en wille mei

Komsto troch ynsicht en hurd wurkjen
Einlings boppe 't meanfjild út
Dan wurdst dêr grif wer ôfmeand
Mar dat bringt ek guon foarút
Al wurdt de hûd dan wol wat dikker
Het gefoel feroaret net
Dat nimt sels noch earder ta
Tsjinslach jout ek nij ferlet

Kearsankje:
Nocht and wille kin' in soad tille
Ja dat hâldt in minsk oerein
Nim wat wille and wat nocht
Dêrmei komst al in hiel ein

Doarsto in earste stap te setten
Yn in ûnbekende wrâld
Dan skriuwst dyn eigen wetten
En dan lit krityk dy kâld
It dwaan en doare wurdt beleanne
Mei respekt mear noch dan jild
It is ek dy wurdearring
Wat de ien krekt heger tilt

Al't mei nocht en wille makke
There is gjin priis dy dat dekt
The grutste priis fan dizze jûn
It is wurdearring and respekt

©Marcel Smit

It liet 'Lêze en skriuwe' is makke foar de Wike fan lêzen en skriuwen fan 8 o/m 15 septimber 2023, mei als doel it bewust wurden en beter werkennen fan letterswakkens (laaggeletterdheid).

Reading and writing

Hy stie noch midden yn it libben
Hy die it wurk, syn frou the rest
Hy waard wol bypraat troch syn maten
Troch grutskheid nea in oar ta lêst

It gat is djip nei har ferstjerren
Hy hat de hannen yn it hier
Hy wol har útfeart begeliede
Mar sit te stoarjen nei 't papier

Kearsankje
Do sjochst it net oan hoe 't se rinne
Do sjochst it net oan harren klean
Sy sille der sels net oer begjinne
It skamjen foar kin bêst fier gean
Guests can always break through
En ek al binne se min te sjen
Rik in hân ast wat fermoedest
Such a cock is often a new beginning

Har grutte bek dat wie har wapen
Sy sloech har troch har skoalletiid
Al is sy krekt drûch oer de sleat kaam
Sy knew eins net wat sy ferliet

Only doe't se ynseach that har libben
Dochs wol wat mear as wille wie
Wie sy bliid dat ien har frege
Wêrt sy no eins ferlet fan hie

(Kearsankje werhelje)

Lang om let kin heit and daughter
No lêze and skriuwe mei elkoar

©Marcel Smit

It liet 'Winners' is makke foar de útrikking fan de kultuerprizen yn Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel, op 24 maaie 2023 yn Bûtenpost en op 30 maaie yn Burgum.

Winners

There is always one the best
One is stronger than the other
One can go further than the other
We can go even further together

There is always one the earliest
One is flugger than the other
One is taller than the other
We can be even hotter than each other

Foar elke einstreek stiet in priis
And that is faaks ek wol good
Although the price of today is different
Dy pour fierder as dy noed
The einstreek is hjirre nea the goal
And it winning like min
These winners think differently
These winners think differently
These winners think differently
Sy meitsje 't oaren nei it sin

There is always one the best
One is tougher than the other
One is djipper as we think
We can be even better

Der hat altyd ien it measte
The one does more than the other
Al hat in priis echt wearde
Ast wat dochste foar elkoar

©Marcel Smit

It showed "Yn it sintsje," is makke foar de lintsjerein yn Achtkarspelen and Tytsjerksteradiel on April 26, 2023.

Yn it sintsje

Sy stean it meast ferskûle
Between gers or beamtegrien
Yn de lijte fan in beamwâl
Earne on a rustic farm

Krekt heger as it meanfjild
It leafst just yn 't folle ljocht
Dêr komme sy ta waaksdom
They care for each other

Sy bloom yn the winter
Yn de simmer yn de hjerst
Sy bloom yn it foarjier
At sy foar gean oan de rest
Sy bloom troch yn stoarmen
Krekt as hat it nea oars west
Sy krije wol gau in color
Ast se yn it sintsje setst

Harren risping is ferneamd
And is often fergees ferdielded
As in soarte fan medisyn
That already heel gau hiel goed fielt

Wy moat' der well passe
Mar foar wa't de soart net kin
A ribbon is often handy
Sa kin elkenien se sjen

Sy stean it meast ferskûle
Tusken gers or beamtegrien
Mar sjochst ynienen in lintje
Dan witsto that is der ien